Σε υψόμετρο 770 περίπου μέτρων, υπάρχει ίσως το πιο καλά κρυμμένο σημείο ολόκληρης της περιοχής της Πάρνηθας, η Λυχνοσπηλιά της Αττικής, ή αλλιώς το Σπήλαιο του Πανός. Γνωστό από τους αρχαίους συγγραφείς ως “Νυμφαίων των Φυλασίων” χρησιμοποιείται από τους προϊστορικούς χρόνους ως χώρος λατρείας του Θεού Πάνα και των Νυμφών, όπως μαρτυρούν οι χαραγμένες επιγραφές στην είσοδο του σπηλαίου αλλά και οι παραστάσεις των αγγείων που βρέθηκαν στο εσωτερικό του.

Κατά την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο, το σπήλαιο εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό λατρευτικό κέντρο, όπου Φανατικοί Χριστιανοί καταστρέφουν κάθε είδος προηγούμενης χρήσης. Τα περισσότερα από δύο χιλιάδες λυχνάρια που βρέθηκαν και που χρονολογούνται κυρίως στα χρόνια του 4ου μ.Χ. αιώνα, του δίνουν την ονομασία Λυχνοσπηλιά. Η πρώτη ανασκαφή έγινε από τον αρχαιολόγο Σκιά το 1900 ύστερα από κάποιο τυχαίο γεγονός. Τότε κάτοικοι της Ελευσίνας του έδειξαν όστρακα από το σημείο. Τότε διανοίχτηκε το στόμιο της σπηλιάς που ήταν καλυμμένο από τα πλατάνια και ερευνήθηκε.

Στην διαδρομή που σχεδιάσαμε, δεν βλέπουμε μόνο το ίδιο το σπήλαιο, αλλα επίσης όμορφα μονοπάτια και σημεία γύρω απο την περιοχή αυτή.

Ξεκινώνας την διαδρομή μας, ανεβαίνουμε προς το Βουνό Φυλής, μια ωραία κορυφή στα 912 μέτρα υψόμετρο με χαρακτηριστικό γνώρισμά της το πυροφυλάκιο. Η πορεία μας είναι ανηφορική με ανεκτή κλίση και σε λίγα σημεία να γίνεται για πολύ λίγο πιό μεγάλη. Το μονοπάτι της ανάβασης είναι γεμάτο με πράσινο και κατά την διάρκεια γυρνώντας το κεφάλι μας προς τα πίσω θα αρχίσουμε να βλέπουμε ωραία θέα προς τον Νότο. Μετά απο λίγο ανηφόρα η Αθήνα θα αρχίσει να γίνεται ορατή απο μακριά και εδώ ξέρουμε πως πλησιάζουμε στην κορυφή αυτή. Μετά απο μια εναλλαγή δρόμου και μονοπατιού θα φτάσουμε στα 912 όπου η θεά είναι εντυπωσιακή: προς τον Νότο, θα βλέπουμε μέρος της Φυλής αλλα καί της Αθήνας (Πειραιάς και πέριξ). Ανατολικά και σε μεγάλη απόσταση το καζίνο της Πάρνηθας, και Βόρεια η κορυφή Καραμανλή και πιο πίσω το Βούντημα που βρίσκεται στην βόρεια πλευρά του βουνού. Εύκολα θα καταλάβουμε την σημασία του σημείου αυτού ως πυροφύλαξη (και αρχαιότερα περιφρούρηση) γιατί βλέπει ενα τεράστιο τμήμα της Πάρνηθας!

Απο την Κορυφή κατεβαίνουμε σε δασικό δρόμο εχοντας ωραία σημεία θεάσης προς τις διάφορες πλαγιές της περιοχής εκείνης που είναι όλες καταπράσινες. Στον δρόμο μας προς την σπηλιά Μπατάκα, θα συναντήσουμε μέρος του ρέματος Γκούρας. Το σημείο αυτό είναι πανέμορφο και γεμάτο πράσινο (πλατάνια και άλλα υδρόφιλα φυτά) και αξίζει ενα διάλειμμα για φωτογραφίες. Το ρέμα Γκούρας έχει νερό όλο το έτος, και είναι το ίδιο το νερό που θα δούμε αργότερα κάτω απο το σπήλαιο Πανός. Η σπηλιά Μπατάκα που είναι δίπλα στο σημείο εκείνο του ρέματος, έχει την δική της χάρη αφού ειναι απο μόνη της μια ξεχωριστή πηγή, βγάζοντας νερό απο τα βάθη της γής.

Η επόμενη σύντομη στάση μας θα είναι σε 20 λεπτά σε ενα επίσης όμορφο μέρος. Προχωρώντας απο δασικό δρόμο και αλλάζοντας σε μονοπάτι, ανεβαίνουμε λίγο για να δούμε το σημείο “Καλύβα Καλογέρου”, μια ακόμα όμορφη πηγή με πλατάνια γύρω της η οποία εχει ακόμα ερείπια σημείου αναψυχής. Μια παλιά τραπεζαρία δίπλα στο νερό που τρέχει προς την Γκούρα και κάτω απο τα πλατάνια θα μας δώσει άλλον ένα λόγο να αγαπήσουμε αυτό το βουνό.

Συνεχίζοντας, αρχίζουμε και κατεβαίνουμε σε δασικό δρόμο και πιάνουμε ενα φαραγγάκι που έχει μικρή επισκεψιμότητα το οποίο όμως είναι πολύ όμορφο. Το ρέμα Μποντιά σχηματίζει αυτό το φαραγγάκι που κατεβάζει το νερό του προς το ρέμα Γκούρας, κοντά στο σπήλαιο Πανός. Το φαράγγι είναι μικρό αλλα αρκετά μεγάλο για να μειώσει το φώς σε εμάς που θα περπατάμε στην κοίτη του, μέσα σε ενα μείγμα πλατανιών και έλατου. Σύντομα βγαίνουμε απο αυτό και παίρνουμε τον δρόμο προς το σπήλαιο Πανός.

Η κατάβαση προς το σπήλαιο είναι κατι το οποίο καποιος μπορεί να βρεί λίγο δύσκολο. Λαξευμένα σκαλιά στον βράχο, με την βοήθεια συρματόσχοινου ειναι η εικόνα της απότομης και μικρής αυτής κατάβασης. Σε αυτό το σημείο θα ασφαλίσουμε τα άτομα με επιπλέον σχοινί και ζώνη αναρρίχησης ετσι ωστε να αποκλείσουμε την πιθανότητα πτώσης. Το μόνο που χρειάζεται λοιπόν απο εσένα είναι τόλμη!

Για το σπήλαιο τα πολλά λόγια είναι περιττά και δύσκολο να το περιγράψουν σε κάποιον χωρίς να το έχει ζήσει ο ίδιος. Η τοποθεσία του είναι ενα φυσικό κόσμημα αφού ακριβώς έξω απο το σπήλαιο βρίσκεται ενα φανταστικό μπαλκόνι που βλέπει κάτω προς το ποτάμι της Γκούρας. Γύρω απο το σπήλαιο επικρατεί το πράσινο σε αρμονία με τα πολλά βράχια του σημείου. Καθώς μπαίνει κάποιος στο σπήλαιο, το φώς φθίνει απότομα και μετα απο λίγα μέτρα χρειάζεται φακός για την εξερεύνησή του. Ο κυρίως θάλαμος του σπηλαίου εχει ενα ανηφορικό τμήμα που θέλει προσοχή αφού στο σπήλαιο υπάρχει μεγάλη υγρασία. Η είσοδος σε αυτό τον λατρευτικό χώρο όπου ήταν επισκέψιμος για χιλιάδες χρόνια απο τους προγόνους μας είναι συγκινητική.

Μετά το σπήλαιο θα συνεχίσουμε προς την κορυφή Άρμα στα 884. Για αυτό θα κατεβούμε στο ποτάμι της Γκούρας όπου είναι ενα ακόμα φανταστικό σημείο και θα είμαστε στο ποτάμι, γύρω μας τεράστια βράχια και με πολύ πράσινο. Ανεβαίνουμε στην απέναντι πλαγιά του σπηλαίου μεσα απο μια αρκετά κλειστή και πανέμορφη χαράδρα. Η χαράδρα είναι και αυτή απότομη, όμως διαθέτει βοηθητικά στηρίγματα για να κρατιόμαστε.

Μετά απο μια καλή ανάβαση προσεγγίζουμε την κορυφή του Άρματος της Πάρνηθας. Απο εκεί έχουμε ωραία θέα προς τις Νότιες καμπύλες του βουνού, και λίγο απο την ίδια την Χασιά. Το τελευταίο κομμάτι εως το σημείο συνάντησης ειναι κατηφορικό και μας φτάνει στο σημείο απο το οποίο ξεκινήσαμε.

Μετά το τέλος της διαδρομής μας όποιος θέλει μπορεί να καθίσει στις ταβέρνες της Φυλής για φαγητό.

Πεζοπορούμε λίγο κάτω απο το χιονοδρομικό Καλαβρύτων, έχοντας θέα και αλλάζοντας μαγευτικά φυσικά περιβάλλοντα! Η πεζοπορία μας θα είναι εύκολη, κατηφορική και ιδανική για αρχάριους ακόμα και για όσους πεζοπορούν πρώτη φορά. Είναι μια ευκαιρία για τους νεότερους να κάνουν μια εύκολη διαδρομή η οποία είναι ταυτόχρονα πανέμορφη.

Η διαδρομή μας ξεκινά στα 1250μ υψόμετρο. Σε αυτό το σημείο, έχουμε ανέβει πάνω απο τα Καλάβρυτα και είμαστε λίγο κάτω απο το χιονοδρομικό κέντρο. Η διαδρομή μας εως τώρα απο το παράθυρο του πούλμαν είναι καταπράσινη ατενίζοντας τις πλαγιές γεμάτες με έλατα που διαθέτει ο Χελμός σε αυτό το τμήμα του. Το σημείο εκκίνησης είναι ενα απο τα σημεία απο τα οποία περνάει το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, όμως χάρη στην καλή ιχνηλάτηση του Next Destination αποφεύγουμε όλους τους δρόμους και περπατάμε σε ενα μονοπάτι που αξίζει να περπατηθεί απο όλους.

Καθώς ξεκινάμε, μπαίνουμε στο ελατόδασος που βλέπαμε προηγουμένως και περιστασιακά έχουμε θέα στις απέναντι πλαγιές του όγκου “Τρεμουλά” του Χελμού. Το δάσος είναι αρκετά πυκνό ετσι ωστε σε πολλά σημεία να κρύβεται ο ήλιος και να σκοτεινιάζει το μονοπάτι. Το πρώτο τμήμα μας δίνει εναλλαγές κλειστού και ανοικτού δάσους με έδαφος μόνο χώμα και χώμα με λίγα βράχια. Κάθε λίγο το μάτι μας θα βγαίνει απο το πυκνό δάσος και θα του δίνεται η θέα απο ψηλά έως και τα 1050μ. Κατεβαίνοντας στην συνέχεια, μπαίνουμε στο τμήμα που κατεβαίνει παράλληλα στο ρέμα Κερασιάς και εδώ το δάσος μέχρι και το τέλος της διαδρομής είναι ατελείωτο αλλα και φανταστικό ταυτόχρονα. Τελευταία στάση με θεά είναι το εκκλησάκι του Αγ.Ιωάννη του Θεολόγου σε αφανή σημείο στα 1020μ υψόμετρο. Περιστασιακά θα βρίσκουμε ταμπέλες για διάφορα δέντρα του βουνού μέσα στο δάσος καθώς κατεβαίνουμε προς τα Καλάβρυτα. Θα δούμε μερικά τεράστια έλατα και καστανιές των οποίων η ηλικία είναι άγνωστη.

Σιγά σιγά καθώς πλησιάζουμε τα Καλάβρυτα, το τοπίο ξεκινάει να αλλάζει και περπατάμε πλεον σε μεικτό δάσος βελανιδιάς και έλατου. Σύντομα θα αρχίσει το μονοπάτι να πλησιάζει το ρέμα Κερασιάς και θα περπατάμε πλέον δίπλα στο ρέμα και δίπλα σε πολλά πλατάνια δίπλα στα έλατα, πολλά απο τα οποία είναι τεράστια. Συνεχίζουμε να περπατάμε δίπλα στο ρέμα μέχρι να φτάσουμε στα Καλάβρυτα οπου η μέρα μας μπαίνει στο δεύτερο τμήμα της, το φαράγγι του Βουραϊκού!

Μετά την πεζοπορία μας, θα κατέβουμε το Διακοπτό για φαγητό πριν την επιστροφή. Στο Διακοπτό μπορείς να κατέβεις είτε με το πούλμαν, είτε με το τρενάκι που διασχίσει το φαράγγι του Βουραϊκού, με τον ομώνυμο ποταμό παρέα.

Η διαδρομή 23 χλμ. είναι γεμάτη με ονειρικές εικόνες που προσφέρει απλόχερα το καταπράσινο φαράγγι. Μάλιστα, έχει χαρακτηριστεί ως η θεαματικότερη σιδηροδρομική γραμμή των Βαλκανίων, αλλά και μία από τις 10 κορυφαίες διαδρομές με τρένο στον κόσμο από τον Guardian. Απόκρημνοι βράχοι, διαδοχικές χαράδρες και καταρράκτες καθηλώνουν το βλέμμα με την άγρια ομορφιά τους. Στη θέση μάλιστα Καταρράκτης, τα νερά του ποταμού πέφτουν σχεδόν κάθετα και ορμητικά κάτω από το γεφύρι της γραμμής. Ο χαρακτηρισμός «οδοντωτός», όπως είναι προφανές, προέρχεται από τα «δόντια» που χρησιμοποιούν οι αμαξοστοιχίες του τύπου αυτού και τις βοηθούν να σκαρφαλώνουν στις μεγάλες κλίσεις.

Η κατάβαση στο Διακοπτό με το τρενάκι είναι προαιρετική και όποιος δέν θέλει μπορεί να κατέβει με το πούλμαν.

Πεζοπορούμε σε μια απο τις πιο όμορφες διαδρομές της Εύβοιας. Μια ημέρα στην οποία θα γεμίσουμε εικόνες και όμορφα κατασκευάσματα του παρελθόντος…

Το χωριό Ανδρωνιάνοι, βρίσκεται κοντά στην Κύμη, καλά κρυμμένο στους βορειοανατολικούς πρόποδες των Κοτυλαίων, μέσα σε ελιές, κερασιές και συκοπερίβολα. Από εδώ προέρχεται σημαντικό μέρος της φημισμένης συκοπαραγωγής της Κύμης. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά γεφύρια, με σπουδαιότερα τα δύο κοντινά στο μύλο της Γιάννενας, τον από χρόνια ερειπωμένο νερόμυλο, γνωστό και σαν «Μύλος του Σαντά», τα ερείπια του οποίου υπάρχουν ακόμα εκεί. Ο νερόμυλος σταμάτησε να λειτουργεί γύρω στο 1965. Τα δύο αυτά παραδοσιακά τοξωτά γεφύρια, που έχουν κατασκευαστεί και τα δύο στα τέλη του 19ου αιώνα από Ηπειρώτες τεχνίτες, εξασφάλιζαν την επικοινωνία του μύλου με τα διπλανά χωριά. Η βλάστηση δεν θυμίζει σε καμία περίπτωση την γενική εικόνα της περιοχής και το ανάγλυφο της κεντρικής Εύβοιας. Θυμίζει Ανατολικό Πήλιο και Τζουμέρκα.

Ξεκινώντας την διαδρομή μας απο το γειτονικό χωριό Ταξιάρχες, προσεγγίζουμε τους Ανδρωνιανούς απο δασικό δρόμο μετά απο λιγα χλμ εχοντας ωραία θέα προς τις απέναντι Ανατολικές πλαγιές, και λίγο προς την θάλασσα του Αιγαίου. Συνεχίζουμε απο ψηλότερα δίπλα στο ρέμα Μαυροπόταμος. Το μονοπάτι που ξεκινάει δίπλα στο χωριό, είναι κατηφορικό και μας οδηγεί προς την ένωσή του με ενα άλλο μεγαλύτερο με όνομα Μέλας, το οποίο χρησιμοποιούταν απο τους κατοίκους και στο οποίο θα είναι η κύρια πορεία μας. Απο την αρχή το τοπίο ειναι μαγευτικό και η κατηφόρα προς το κυρίως ρέμα είναι εύκολη. Στο σημείο της ένωσης κάτω απο το χωριό και μετά το μονοπάτι αρχίζει και γίνεται ήπιο. Σιγά σιγά αρχίζουμε να περπατάμε το λιθόστρωτο μονοπάτι κτισμένο πολλές δεκαετίες πριν, για την εξυπηρέτηση των κατοίκων.

Η λιθόστρατα μας οδηγεί σιγά σιγά προς στην περιοχή του μύλου Σαντά. Η πορεία μας συνοδεύεται απο αμέτρητη και υπέροχη χλωρίδα όπου και αν γυρίσεις το μάτι σου. Τα παλιά ξύλινα κάγκελα για την προστασία των χωριανών τα οποία έχουν πνιγεί απο το πράσινο ειναι μια ευχάριστη υπενθύμιση της παλαιότητας του χώρου και της εκμετάλλευσης του ποταμού. Ο καταρράκτης δίπλα στον μύλο ειναι ενα εντυπωσιακό θέαμα που θα ελκύσει τις φωτογραφικές μας κάμερες. Θα δούμε πολλά όμορφα σημεία με παγκάκια και πολύ ωραία θέα δίπλα στο ποτάμι. Περνάμε απο πανέμορφα τοξωτά γεφύρια δίπλα στον χώρο του μύλου και περιστασιακά βλέπουμε και εγκατελειμμένα παλιά κτίρια, των οποίων η ιδιοκτησία είναι πλέον στην φύση αφού αυτή πλεόν κατοικεί εκεί και τα εχει περικυκλώσει απο παντού.

Μετά απο κάποια ώρα το λιθόστρωτο μονοπάτι σταματάει και μπαίνουμε ενα άλλο και επίσης υπέροχο μονοπάτι παράλληλα του ποταμού. Η φύση απο εδώ και πέρα μόνο αυξάνεται και το τοπίο μας προσφέρει εναλλαγές μεταξύ κλειστών σημείων με πολύ σκιά, και περάσματα τα οποία είναι γεμάτα με δέντρα και όμορφα σημεία με κλαδιά και κορμούς παντού γύρω μας. Καθώς περπατάμε παράλληλα στον ποταμό, περιστασιακά το δάσος θα μας επιτρέπει ωραία σημεία θέας προς το νερό και τα λαξευμένα βράχια. Σε μερικά τμήματα θα μπορούμε επίσης να βγούμε στην κοίτη του και να βγάλουμε πανέμορφες φωτογραφίες πάνω στο ρέμα, ενώ σε όλη μας την διαδρομή θα το ακούμε και θα περπατάμε δίπλα του.

Στο τελευταίο τμήμα της πεζοπορίας μας θα διασχίσουμε λίγο το ποτάμι για να φτάσουμε στην “αυλή πλατάνων” όπως ονομάζεται. Είναι ενας χώρος αναψυχής με ανοικτό αναψυκτήριο ο οποίος σέβεται απόλυτα το πλούσιο σε πράσινο τοπίο στο οποίο γίνονται και φεστιβάλ. Εδώ το camping στην φύση παίρνει ενα εναλλακτικό χαρακτήρα και θα δείς κούνιες κάτω απο τα πλατάνια δίπλα σε σκηνές και χώρους ελεύθερης δραστηριότητας, όπως και χώρους με τραπέζια για ενα καφέ η ενα σνάκ.

Μετά απο ενα απαραίτητο διάλλειμα κι εδώ, θα φάμε σε τοπικό εστιατόριο πριν την επιστροφή μας.

Το φαράγγι Ασωπού πρόκειται για ένα ξεχωριστό κομμάτι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ένα στενό πέρασμα, που σχηματίζουν πανύψηλες οι κάθετες βουνοπλαγιές της Οiτης και του Καλλιδρόμου. Ένα φαράγγι, που οδηγεί τα νερά της Ανατολικής Οίτης στο Σπερχειό ποταμό και μέσω αυτού στο Μαλιακό Κόλπο, δημιουργώντας έναν υγρότοπο τεράστιας οικολογικής σημασίας. Το φαράγγι είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Στην έξοδο, στις παρυφές της Οίτης και του Καλλιδρόμου στην Νοτιοανατολική πλευρά της κοιλάδας του Σπερχειού, βρισκόταν η αρχαία Ηράκλεια (Τραχίνα), που ήταν μία από τις πέντε πόλεις στο Βασίλειο του Αχιλλέα.

Η διαδρομή του Ασωπού ποταμού που σχεδιάσαμε, είναι σχετικά εύκολη με εξαίρεση λίγων σημείων που θα χρειαστεί να βουτήξουμε στο νερό πάνω απο μινι καταρρακτάκια για να συνεχίσουμε με την φορά του νερού. Το τμήμα του ποταμού στο οποίο θα κινηθούμε έχει πολλές εναλλαγές με κλειστά και ανοικτά σημεία, με σημεία αλλού ρηχά και αλλού λίγο βαθιά και γενικότερα είναι μια καταπληκτική εμπειρία που πιστεύουμε αξίζει απο την αρχή εως το τέλος.

Ξεκινώντας απο υψόμετρο 600 μέτρων στις πλαγιές του Καλλίδρομου, κατηφορίζουμε προς την Οίτη μέσω χωματόδρομου που περνάει απο παλιό οικισμό και πλέον εγκατελειμένο. Μόνο μερικά πρόχειρα τσαντίρια και στάνες έχουν απομείνει σε αυτόν, απομεινάρια παλιότερης γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας. Το τοπίο ειναι απο την αρχή με αρκετό πράσινο και με ξηρή χλωρίδα όπως βελανιδιές και άλλα θαμνώδη όμως γρήγορα αυτό αλλάζει καθώς πλησιάζουμε στην Οίτη και τον ποταμό. Ο ποταμός ξεκινά να ακούγεται ήδη πριν κατέβουμε σε αυτόν και το τοπίο ξεκινάει να πρασινίζει με εντονότατη παρουσία πλατανιών και πολλών αναρριχώμενων που γεμίζει το μάτι μας.

Στην αρχή της ποταμοδιάσχισης θα κάνουμε ενα διάλειμμα για να διευθετήσουμε τα πράγματά μας και να ετοιμαστούμε. Ξεκινώντας στο ποτάμι, έχουμε ήδη μειωμένο φώς λόγω των αμέτρητων και ψηλών δέντρων τα οποία μας περιβάλλουν. Στο πρώτο τμήμα ο ποταμός έχει λιγο φάρδος και χλωρίδα ανάμεικτη με το πέτρωμα των δύο βουνών απο τα οποία περνάμε ανάμεσα. Αριστερά μας βρίσκεται η Οίτη και δεξιά μας το Καλλίδρομο, και ο Ασωπός διαχωρίζει τα δύο αυτά βουνά με την ροή του εδω και αμέτρητους αιώνες.

Μετά απο κάποια ώρα σε χαμηλά νερά το φαράγγι ξεκινάει να αλλάζει, να γίνεται λίγο πιό άγριο. Τα πολλά πολλά δέντρα ξεκινούν να μειώνονται και παίρνουν την θέση τους τα βράχια του βουνού οπου σε μερικά σημεία είναι ψηλά και σε μερικά πιό χαμηλά. Εδώ το ποτάμι δεν εχει καταφέρει ακόμα να “φάει” όλα τα βράχια και η πορεία μας θα είναι σε μεικτό πεδίο, περνώντας αλλού πάνω απο βράχια δίπλα στο ποτάμι και αλλού μέσα απο τα νερά προχωρώντας στα επόμενα όμορφα τμήματα του φαραγγιού. Έχουμε ήδη βραχεί μεχρι την λεκάνη και το φαράγγι θα ανοίξει για πολύ λίγο πριν μας φέρει στο πιό ωραίο τμήμα του.

Η συνέχεια στο φαράγγι είναι και η πιό ωραία εμπειρία που θα έχουμε σήμερα. Το φαράγγι αρχίζει και στενεύει, η ροή του νερού αυξάνεται και ξεκινάμε να αντικρύζουμε ενα φοβερό θέαμα παράλληλα με την κίνησή μας. Στενά περάσματα με το νερό να τρέχει βιαστικά, πανύψηλα και λεία βράχια μεχρι εκεί που μπορούμε να δούμε. Το νερό έχει σχηματίσει όμορφους μαίανδρους στο βουνό και ωραία καταρρακτάκια με παρέα μικρές κολυμπήθρες. Καθώς θα κατεβαίνουμε απο τα φυσικά αυτά σκαλιά, θα βουτάμε κατευθείαν στις κολυμπήθρες που εχει σχηματίσει ο ποταμός και θα συνεχίζουμε. Το τμήμα αυτό είναι φανταστικό και παρόλο που δεν είναι μικρό, θα φανεί σε εμάς μικρό απο το πόσο ωραία εμπειρία είναι.

Μετά απο το καταπληκτικό αυτό κομμάτι, ο ποταμός ανοίγει επιτρέποντάς μας να περπατάμε σε πιό ρηχά νερά με περισσότερη άνεση. Τα δέντρα και ο ήλιος ξανακάνουν την παρουσία τους μέχρι και το τέλος της διαδρομής. Συνεχίζουμε να περπατάμε μέσα στο νερό και περιστασιακά εκτός του νερού όπου μας επιτρέπεται απο το έδαφος. Συναντάμε σημεία που έιναι ανοικτά και έχουν μπόλικη χλωρίδα, και σημεία τα οποία είναι λιγότερο ανοικτά και έχουν ψηλά βράχια δεξιά και αριστερά μας.

Το υπόλοιπο τμήμα εχει και αυτό πολύ όμορφα κομμάτια, και πρίν το τέλος της διαδρομής μας περνάμε απο μερικά σημεία όπου το ποτάμι δέν είναι στενό, αλλα έχει πανύψηλα βράχια, τα περισσότερα απο τα οποία έχουν λειανθεί απο το πέρασμα του νερού για αμέτρητους αιώνες. Σε όλα τα σημεία η διαδρομή μας καλεί να αποθανατίσουμε το πανέμορφο αυτό μέρος και το μόνο σίγουρο είναι οτι οι φωτογραφίες σου δέν θα μπορέσουν να καταγράψουν το μεγαλείο του φαραγγιού, αλλα τουλάχιστον θα προσπαθήσουν…

Μετά το τέλος της διαδρομής και πρίν την επιστροφή μας θα φάμε σε τοπικό εστιατόριο.

Το φαράγγι Ασωπού πρόκειται για ένα ξεχωριστό κομμάτι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ένα στενό πέρασμα, που σχηματίζουν πανύψηλες οι κάθετες βουνοπλαγιές της Οiτης και του Καλλιδρόμου. Ένα φαράγγι, που οδηγεί τα νερά της Ανατολικής Οίτης στο Σπερχειό ποταμό και μέσω αυτού στο Μαλιακό Κόλπο, δημιουργώντας έναν υγρότοπο τεράστιας οικολογικής σημασίας. Το φαράγγι είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Στην έξοδο, στις παρυφές της Οίτης και του Καλλιδρόμου στην Νοτιοανατολική πλευρά της κοιλάδας του Σπερχειού, βρισκόταν η αρχαία Ηράκλεια (Τραχίνα), που ήταν μία από τις πέντε πόλεις στο Βασίλειο του Αχιλλέα.

Η διαδρομή του Ασωπού ποταμού που σχεδιάσαμε, είναι σχετικά εύκολη με εξαίρεση λίγων σημείων που θα χρειαστεί να βουτήξουμε στο νερό πάνω απο μινι καταρρακτάκια για να συνεχίσουμε με την φορά του νερού. Το τμήμα του ποταμού στο οποίο θα κινηθούμε έχει πολλές εναλλαγές με κλειστά και ανοικτά σημεία, με σημεία αλλού ρηχά και αλλού λίγο βαθιά και γενικότερα είναι μια καταπληκτική εμπειρία που πιστεύουμε αξίζει απο την αρχή εως το τέλος.

Ξεκινώντας απο υψόμετρο 600 μέτρων στις πλαγιές του Καλλίδρομου, κατηφορίζουμε προς την Οίτη μέσω χωματόδρομου που περνάει απο παλιό οικισμό και πλέον εγκατελειμένο. Μόνο μερικά πρόχειρα τσαντίρια και στάνες έχουν απομείνει σε αυτόν, απομεινάρια παλιότερης γεωργικής και κτηνοτροφικής δραστηριότητας. Το τοπίο ειναι απο την αρχή με αρκετό πράσινο και με ξηρή χλωρίδα όπως βελανιδιές και άλλα θαμνώδη όμως γρήγορα αυτό αλλάζει καθώς πλησιάζουμε στην Οίτη και τον ποταμό. Ο ποταμός ξεκινά να ακούγεται ήδη πριν κατέβουμε σε αυτόν και το τοπίο ξεκινάει να πρασινίζει με εντονότατη παρουσία πλατανιών και πολλών αναρριχώμενων που γεμίζει το μάτι μας.

Στην αρχή της ποταμοδιάσχισης θα κάνουμε ενα διάλειμμα για να διευθετήσουμε τα πράγματά μας και να ετοιμαστούμε. Ξεκινώντας στο ποτάμι, έχουμε ήδη μειωμένο φώς λόγω των αμέτρητων και ψηλών δέντρων τα οποία μας περιβάλλουν. Στο πρώτο τμήμα ο ποταμός έχει λιγο φάρδος και χλωρίδα ανάμεικτη με το πέτρωμα των δύο βουνών απο τα οποία περνάμε ανάμεσα. Αριστερά μας βρίσκεται η Οίτη και δεξιά μας το Καλλίδρομο, και ο Ασωπός διαχωρίζει τα δύο αυτά βουνά με την ροή του εδω και αμέτρητους αιώνες.

Μετά απο κάποια ώρα σε χαμηλά νερά το φαράγγι ξεκινάει να αλλάζει, να γίνεται λίγο πιό άγριο. Τα πολλά πολλά δέντρα ξεκινούν να μειώνονται και παίρνουν την θέση τους τα βράχια του βουνού οπου σε μερικά σημεία είναι ψηλά και σε μερικά πιό χαμηλά. Εδώ το ποτάμι δεν εχει καταφέρει ακόμα να “φάει” όλα τα βράχια και η πορεία μας θα είναι σε μεικτό πεδίο, περνώντας αλλού πάνω απο βράχια δίπλα στο ποτάμι και αλλού μέσα απο τα νερά προχωρώντας στα επόμενα όμορφα τμήματα του φαραγγιού. Έχουμε ήδη βραχεί μεχρι την λεκάνη και το φαράγγι θα ανοίξει για πολύ λίγο πριν μας φέρει στο πιό ωραίο τμήμα του.

Η συνέχεια στο φαράγγι είναι και η πιό ωραία εμπειρία που θα έχουμε σήμερα. Το φαράγγι αρχίζει και στενεύει, η ροή του νερού αυξάνεται και ξεκινάμε να αντικρύζουμε ενα φοβερό θέαμα παράλληλα με την κίνησή μας. Στενά περάσματα με το νερό να τρέχει βιαστικά, πανύψηλα και λεία βράχια μεχρι εκεί που μπορούμε να δούμε. Το νερό έχει σχηματίσει όμορφους μαίανδρους στο βουνό και ωραία καταρρακτάκια με παρέα μικρές κολυμπήθρες. Καθώς θα κατεβαίνουμε απο τα φυσικά αυτά σκαλιά, θα βουτάμε κατευθείαν στις κολυμπήθρες που εχει σχηματίσει ο ποταμός και θα συνεχίζουμε. Το τμήμα αυτό είναι φανταστικό και παρόλο που δεν είναι μικρό, θα φανεί σε εμάς μικρό απο το πόσο ωραία εμπειρία είναι.

Μετά απο το καταπληκτικό αυτό κομμάτι, ο ποταμός ανοίγει επιτρέποντάς μας να περπατάμε σε πιό ρηχά νερά με περισσότερη άνεση. Τα δέντρα και ο ήλιος ξανακάνουν την παρουσία τους μέχρι και το τέλος της διαδρομής. Συνεχίζουμε να περπατάμε μέσα στο νερό και περιστασιακά εκτός του νερού όπου μας επιτρέπεται απο το έδαφος. Συναντάμε σημεία που έιναι ανοικτά και έχουν μπόλικη χλωρίδα, και σημεία τα οποία είναι λιγότερο ανοικτά και έχουν ψηλά βράχια δεξιά και αριστερά μας.

Το υπόλοιπο τμήμα εχει και αυτό πολύ όμορφα κομμάτια, και πρίν το τέλος της διαδρομής μας περνάμε απο μερικά σημεία όπου το ποτάμι δέν είναι στενό, αλλα έχει πανύψηλα βράχια, τα περισσότερα απο τα οποία έχουν λειανθεί απο το πέρασμα του νερού για αμέτρητους αιώνες. Σε όλα τα σημεία η διαδρομή μας καλεί να αποθανατίσουμε το πανέμορφο αυτό μέρος και το μόνο σίγουρο είναι οτι οι φωτογραφίες σου δέν θα μπορέσουν να καταγράψουν το μεγαλείο του φαραγγιού, αλλα τουλάχιστον θα προσπαθήσουν…

Μετά το τέλος της διαδρομής και πρίν την επιστροφή μας θα φάμε σε τοπικό εστιατόριο.

Ημέρα 1. Ρέμα Ορλιά. Βάθρες και καταρράκτες Ορλιά. Καταρράκτης Κοκκινόβραχου

Στο ρέμα Ορλιά ξεκινάμε την πανέμορφη αποστολή μας. Ο Ορλιάς, σύμφωνα με τον μύθο αρνήθηκε να εξαγνίσει τις Μαινάδες που θέλησαν να ξεπλύνουν εκεί τα χέρια τους από το αίμα του Ορφέα, και τότε εξαφανίστηκε απο την ντροπή του. Εξαφανίστηκε προς το έδαφος και εμφανίστηκε ξανά στο σημείο που είναι τώρα, δίπλα στην περιοχή Δίον. Είναι ένας από τους ομορφότερους καταρράκτες του Ολύμπου και υψώνεται στα 18 μέτρα. Ξεκινώντας την διαδρομή μας συναντάμε κατευθείαν τον ποταμό και ξεκινάμε τις βουτιές και απολαμβάνουμε τα κρυστάλλινα νερά του. Δύο βάθρες με μικρότερους καταρράκτες θα μας καλούν να ξεκινήσουμε την πορεία μας δροσισμένοι και κατενθουσιασμένοι. Η πορεία προς τον μεγάλο καταρράκτη θα μας πάρει πάνω απο μια ώρα και θα μπορούμε και εκεί να δροσιστούμε στα νερά του Ορλιά. Η πορεία μας θα είναι μέσα σε δασάκι με ψηλά δέντρα. Θα κινούμαστε δίπλα στον ποταμό και θα ακούμε τα νερά του στην διαδρομή αυτή μέχρι να βρούμε και τον μεγάλο καταρράκτη. Το μπάνιο στα νερά αυτά είναι άκρως τονωτικό και παρόλο που είναι αρκετά κρύο, μετα απο λίγο το συνηθίζεις και θέλεις να κάτσεις μεσα παρόλο την χαμηλή θερμοκρασία του! Το κατάφυτο μονοπάτι θα μας συνεχίσει ανηφορικά καθώς ξεκινάμε να παίρνουμε ύψος και να βγαίνουμε απο το φαράγγι. Ανεβαίνουμε προς το πρώτο καταφύγιο μας, το καταφύγιο Κορομηλιάς. Η πολύ όμορφη θέα του θα μας κρατήσει για αρκετή ώρα έξω μέχρι να πέσει ο ήλιος και να βολευτούμε μέσα όπου και θα διανυκτερεύσουμε. Το καταφύγιο είναι ένα διώροφο κτήριο μακεδονίτικου χαρακτήρα, με εμβαδόν 220 τμ. Ο ξενώνας αποτελείται από τρία δωμάτια με σύνολο 18 κλινών (9 κουκέτες). Ο ξενώνας εξυπηρετείται από δικό του μπάνιο και WC.Στο ισόγειο του κτιρίου λειτουργεί πλήρης κουζίνα και σαλοτραπεζαρία. Προσφέρονται όλα τα γεύματα με αγνά και σπιτικά υλικά φτιαγμένα με μεράκι και καλή διάθεση.

Ημέρα 2. Μέση ζώνη. Ο δρόμος προς Πετρόστρουγκα

Ξεκινώντας το πρωί θα ακολουθήσουμε το παλιό μονοπάτι που χρησιμοποιούταν για την κτηνοτροφία και την υλοτομία απο και προς το Δίον. Το μονοπάτι κατευθύνεται προς την μέση και αργότερα προς την υψηλότερη αλπική ζώνη του βουνού. Συνεχίζουμε περνώντας απο δάση τα οποία διαθέτουν διασταυρώσεις προς βοσκοτόπια και μια πηγή. Το δάσος που διασχίζουμε ειναι πανέμορφο, αποτελείται απο δροσερά δάση… ρόμπολα, συστάδες κωνοφόρων και οξιάς. Αργότερα, συναντώντας βραχόκηπους, βλέπουμε να ξεφυτρώνουν απο μέσα τους ορχιδέες, βιόλες, σαξιφράγες, γεράνια και πρίμουλες. Το καταφύγιο Πετρόστρουγκας είναι χτισμένο μέσα σε ένα πανέμορφο δάσος από οξιές και υπεραιωνόβια ρόμπολα σε υψόμετρο 1940 μέτρων. Εκεί θα μπορέσουμε να απολαύσουμε εκτός από την υπέροχη θέα, μαγειρευτό φαγητό και ροφήματα, τη ζέστη από τζάκια και ξυλόσομπες σε όλους τους χώρους του καταφυγίου, αλλά και τη φιλοξενία των διαχειριστών του. Το καταφύγιο έχει δυνατότητα φιλοξενίας μέχρι και 72 ατόμων.

Ημέρα 3. Αλπική ζώνη. Προς το Οροπέδιο των Μουσών

Απο το σημείο αυτό και έπειτα θα ξεκινήσουμε να βλέπουμε την χλωρίδα σιγα σιγά να φθίνει. Οπως ανεβαίνουμε, αργά αργά ξεκινάμε να περνάμε στο αλπικό πεδίο του Ολύμπου οπου η θέα προς παντού θα μας συγκλονίζει σε κάθε χιλιόμετρο απο εδω και στο εξής. Μετά απο αρκετή ανηφόρα, σε υψόμετρο 2485 πιάνουμε την κορυφή Σκούρτα, απο όπου πλεον το αλπικό τοπίο είναι ολοφάνερο και η θέα προς όλες τις κατευθύνσεις είναι εκπληκτική. Η διάσχιση μιας στενής ράχης που ονομάζεται “Λαιμός” πήρε το όνομα της ακριβώς επειδή μοιάζει σαν τέτοιο. Είναι μια στενή ραχη στην οποία θα περπατάμε χωρίς να κινδυνεύουμε να πέσουμε, ενώ όπως κυρτώνει η ράχη θα βλέπουμε το χάος δεξιά και αριστερά με εκπληκτική θέα που θα μας υπενθυμίζει ποσο ψηλά βρισκόμαστε. Διασχίζοντας τον Λαιμό φτάνουμε στις απέναντι πλαγιές οπου το τελευταίο κομμάτι της διαδρομής θα μας οδηγήσει στο οροπέδιο των Μουσών. Πλέον οι βράχινοι όγκοι θα μονοπωλούν την σκοπιά μας καθώς εδώ ειναι που ξεκινάει να φαίνεται το άγριο πρόσωπο του Ολύμπου με σχηματισμούς που σχεδιάστηκαν φυσικά απο τους θεούς! Φτάνοντας στο οροπέδιο θα τακτοποιηθούμε στο καταφύγιο και θα ρίξουμε τις πρωτες ματιες στο στεφάνι και τον “Θρόνο του Δία”. Αυτός βρίσκεται σε μια από τις κορυφές του Ολύμπου και αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για τους ορειβάτες που επιχειρούν ανάβαση εκεί. Κάθε πρωί, όταν ανατέλλει ο ήλιος, οι σκιές που δημιουργούνται στην κόψη του βουνού, απεικονίζουν το πρόσωπο του Δία. Είναι σαν να κοιτά λένε προς το ύψωμα. Εξάλλου εκεί βρίσκεται ο θρόνος του…

Ημέρα 4. Στην ταράτσα της Ελλάδας

Στην ημέρα κορυφής θα χωριστούμε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα θα ξεκινήσει για την κορυφή της Ελλάδας πολύ νωρίς. Όπως ανατέλλει ο ήλιος ετσι κι εμείς θα ξεκινήσουμε την ανάβασή μας. Η άλλη ομάδα θα ξεκινήσει αργότερα και θα πάρει άλλο δρόμο χωρίς επικινδυνότητα, περνώντας κάτω απο το Στεφάνι και τον Θρόνο του Δία.

Η ομάδα 2 θα κάνει μια διαδρομή η οποία εχει μεν αρκετη διαρκεια, είναι όμως κανονική πεζοπορία χωρίς scrambling και απότομα σημεία. Η διάσχιση των Ζωναριών είναι από τις πιο έντονες εμπειρίες τον Όλυμπο: οι σχηματισμένες γραμμές των αλλεπάλληλων στρώσεων των πανάρχαιων ιζημάτων απλώνονται από τα πόδια του ορειβάτη μέχρι τον ορίζοντα, ζωντανεύοντας τις αισθήσεις μας μπροστά στην μεγαλοπρέπεια του Ολύμπου. Το μονοπάτι είναι πολύ καλό, σταθερό και πλατύ και με λίγους ελιγμούς.

Η ομάδα 1 θα επιχειρήσει την ανάβαση στον Μύτικα απο το λούκι και θα συναντηθεί με την ομάδα 2 στο επόμενο καταφύγιό μας περνώντας απο την κακόσκαλα. Άνθρωποι απο όλο τον κόσμο έρχονται για την διάσχιση αυτή και διαθέτουν τεράστια χρηματικά ποσά για να ζήσουν αυτή την μοναδική στον κόσμο εμπειρία. Είναι η πιό επικίνδυνη διαδρομή της αποστολής αλλα και η πιό αξιοσημείωτη. Η ανάβαση στο λούκι είναι δυνατό scrambling στην διάρκεια του οποίου θα πρέπει να ανεβαίνουμε ενα απότομο πέρασμα και να χρησιμοποιούμε και τα χέρια μας. Όσοι τολμηροί γυρίσουν το κεφάλι τους, τους περιμένει ενα μοναδικό θέαμα βλέποντας το απόκρημνο αυτό τμήμα και έχοντας απέραντη θέα προς το Λιτόχωρο και την Κατερίνη. Η κορυφή του Ολύμπου είναι δύσκολο να περιγραφεί, καθώς η συγκίνηση αυτού του επιτεύγματος δεν μπορεί να χωρέσει σε λόγια. Η επαφή μας με το υψηλότερο σημείο της Ελλάδας θα είναι κάτι που θα θυμόμαστε για πάντα και τα μάτια μας θα θολώσουν απο το μεγαλείο της θέας. Γύρω μας δεν θα υπάρχει υψηλότερη κορυφή, αυτή είναι η ταράτσα της Ελλάδας! Οι απέναντι πλαγιές που θα βλέπουμε οι οποίες θα είναι όλες πιο χαμηλά απο εμάς, αλλα και το ίδιο το βουνό χαμηλότερα είναι μια θέα που δεν ξεχνας ποτέ. Το ήπιο τοπίο στα χαμηλά στρώματα του Ολύμπου, αλλα και το άγριο και απόκρημνο στα υψηλότερα στρώματα, μας δίνει μια εμπειρία που σε ελάχιστα άλλα σημεία μπορούμε να ζήσουμε. Η συνέχεια της διαδρομής μας είναι μέσω του μονοπατιού της κακόσκαλας. Το κομμάτι αυτό της διαδρομής είναι εξίσου επικίνδυνο και απαιτεί ίσως μεγαλύτερη προσοχή απο το λούκι. Μέχρι την σκάλα η διαδρομή μας θα είναι παρομοίως απόκρημνη και θα κινούμαστε σε ευθεία δίπλα σε γκρεμό έχοντας τα βράχια ώς βοήθεια για να κρατιόμαστε. Κατά όλη την διάρκεια της ανάβασης στην κορυφή και το πέρασμα της κακόσκαλας θα λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Τα μέλη της ομάδας θα διασφαλιστούν κατά πτώσης πετρών και κατά της πτώσης των ιδίων με ειδικές ορειβατικές ζώνες, ορειβατικό σχοινί και σωστή δέση των κόμπων που θα μας κρατήσουν ότι και αν γίνει.

Η διαδρομή της κορυφής που θα γίνει απο την ομάδα 1 ειναι ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΑΚΡΟΦΟΒΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΥΨΟΦΟΒΙΚΟΥΣ, και απαιτεί θάρρος, ψυχραιμία και συγκροτημένη κίνηση. Είναι μια διαδρομή που έχει επικινδυνότητα και είναι απαραίτητη η σοβαρότητα και η τήρηση των υποδείξεων που θα σου κάνουν οι συνοδοί βουνού. Η ομάδα 1 συναντάει την ομάδα 2 στο επόμενο καταφύγιό μας (Σπήλιος Αγαπητός) και γινόμαστε και πάλι μία ομάδα για να συνεχίσουμε την επόμενη ημέρα την πορεία μας.

Ημέρα 5. Το κατέβασμα του Ενιπέα

Η διαδρομή μας ξεκινάει απο το τελευταίο μας καταφύγιο και κάνουμε μια μεγάλη κατάβαση. Όλη η μέρα μας θα είναι με πορεία κατηφορική οπότε προσοχή στα γόνατα! Το τμήμα μέχρι την τοποθεσία Πριόνια αποτελεί τμήμα του ορειβατικού μονοπατιού Ε4 και είναι η πιο πολυσύχναστη διαδρομή στον Όλυμπο. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής κινείται σε πυκνό δάσος από πεύκα, οξυές και έλατα. Τα πυκνά πεύκα σε συνδυασμό με τις οξυές και τα έλατα δίνουν στο τοπίο μια ξεχωριστή γοητεία. Η διαδρομή είναι κατάφυγη απο τεράστια δέντρα και με πολύ σκιά. Καθώς φτάνουμε στα Πριόνια θα ξεκινήσουμε να συντροφευόμαστε απο τα πολύ ελκυστικά νερά του Ενιπέα. Συναντάμε τον πρώτο καταρράκτη πριν το σημείο ξεκούρασής μας όπου μπορούμε να κάνουμε ενα δροσιστικό μπάνιο και να πάρουμε δυνάμεις σε διπλανή ταβέρνα πριν κάνουμε το επόμενο τμήμα το οποίο είναι αρκετά μεγάλο. Στα Πριόνια θα κάνουμε ενα μεγάλο διάλειμμα για να προετοιμαστούμε για το φαράγγι του Ενιπέα, μια καταπληκτική διαδρομή που θα μας πάρει τουλάχιστον 4 ώρες.

Η διαδρομή του Ενιπέα είναι 12 χιλιόμετρα και κατηφορική. Πρόκειται για μια μαγευτική πεζοπορική διαδρομή σπάνιας ομορφιάς. Η διαδρομή μας παίρνει το ποτάμι από τα αριστερά, ενώ στη συνέχεια το διασχίζουμε επτά φορές από πανέμορφα ξύλινα γεφυράκια, έχοντας το ποτάμι πότε από τα δεξιά και πότε από τα αριστερά. Πεζοπορούμε στην σκιά τεράστιων δέντρων, μέσα σε πυκνή βλάστηση και πάντα με συντροφιά τον ήχο του ποταμού. Στο τελειώμα της διαδρομής του Ενιπέα θα έχουμε και μπροστά μας την υπέροχη θέα του Αιγαίου. Θα επισκεφθούμε επίσης τον καταρράκτη του Ενιπέα, οπου το νερό πέφτει απο ύψος 38 μέτρων σε όσους τολμήσουν άλλο ενα μπανάκι. Στην κοίτη του σημείου αυτού σχηματίζεται μια υπέροχη γαλαζοπράσινη λίμνη, ενώ σε όλη την διαδρομή υπαρχουν σημεία με βάθρες για όσους δεν χορταίνουν να δροσίζονται στα παγωμένα νερά του Ενιπέα! Εαν υπάρξει ανάγκη, μπορει κάποιος να κατέβει με όχημα στο Λιτόχωρο χωρίς να κάνει όλη την διαδρομή

Εάν οι χρόνοι και οι αντοχές μας είναι καλά, θα έχουμε την ευκαιρία να επισκευθούμε την Παλαιά Μονή του Αγίου Διονυσίου, που ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα. Μέσω όμως του μονοπατιού θα περάσουμε σίγουρα απο το σπήλαιο όπου ασκήτευσε ο Άγιος Διονύσιος, που βρίσκεται καλά κρυμμένο μέσα στο βράχο δίπλα στον ποταμό.