28 Απρ: Σπηλαιο Πανος, Παρνηθα

Σε υψόμετρο 770 περίπου μέτρων, υπάρχει ίσως το πιο καλά κρυμμένο σημείο ολόκληρης της περιοχής της Πάρνηθας, η Λυχνοσπηλιά της Αττικής, ή αλλιώς το Σπήλαιο του Πανός. Γνωστό από τους αρχαίους συγγραφείς ως “Νυμφαίων των Φυλασίων” χρησιμοποιείται από τους προϊστορικούς χρόνους ως χώρος λατρείας του Θεού Πάνα και των Νυμφών, όπως μαρτυρούν οι χαραγμένες επιγραφές στην είσοδο του σπηλαίου αλλά και οι παραστάσεις των αγγείων που βρέθηκαν στο εσωτερικό του.

Κατά την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο, το σπήλαιο εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό λατρευτικό κέντρο, όπου Φανατικοί Χριστιανοί καταστρέφουν κάθε είδος προηγούμενης χρήσης. Τα περισσότερα από δύο χιλιάδες λυχνάρια που βρέθηκαν και που χρονολογούνται κυρίως στα χρόνια του 4ου μ.Χ. αιώνα, του δίνουν την ονομασία Λυχνοσπηλιά. Η πρώτη ανασκαφή έγινε από τον αρχαιολόγο Σκιά το 1900 ύστερα από κάποιο τυχαίο γεγονός. Τότε κάτοικοι της Ελευσίνας του έδειξαν όστρακα από το σημείο. Τότε διανοίχτηκε το στόμιο της σπηλιάς που ήταν καλυμμένο από τα πλατάνια και ερευνήθηκε.

Στην διαδρομή που σχεδιάσαμε, δεν βλέπουμε μόνο το ίδιο το σπήλαιο, αλλα επίσης όμορφα μονοπάτια και σημεία γύρω απο την περιοχή αυτή.

Ξεκινώνας την διαδρομή μας, ανεβαίνουμε προς το Βουνό Φυλής, μια ωραία κορυφή στα 912 μέτρα υψόμετρο με χαρακτηριστικό γνώρισμά της το πυροφυλάκιο. Η πορεία μας είναι ανηφορική με ανεκτή κλίση και σε λίγα σημεία να γίνεται για πολύ λίγο πιό μεγάλη. Το μονοπάτι της ανάβασης είναι γεμάτο με πράσινο και κατά την διάρκεια γυρνώντας το κεφάλι μας προς τα πίσω θα αρχίσουμε να βλέπουμε ωραία θέα προς τον Νότο. Μετά απο λίγο ανηφόρα η Αθήνα θα αρχίσει να γίνεται ορατή απο μακριά και εδώ ξέρουμε πως πλησιάζουμε στην κορυφή αυτή. Μετά απο μια εναλλαγή δρόμου και μονοπατιού θα φτάσουμε στα 912 όπου η θεά είναι εντυπωσιακή: προς τον Νότο, θα βλέπουμε μέρος της Φυλής αλλα καί της Αθήνας (Πειραιάς και πέριξ). Ανατολικά και σε μεγάλη απόσταση το καζίνο της Πάρνηθας, και Βόρεια η κορυφή Καραμανλή και πιο πίσω το Βούντημα που βρίσκεται στην βόρεια πλευρά του βουνού. Εύκολα θα καταλάβουμε την σημασία του σημείου αυτού ως πυροφύλαξη (και αρχαιότερα περιφρούρηση) γιατί βλέπει ενα τεράστιο τμήμα της Πάρνηθας!

Απο την Κορυφή κατεβαίνουμε σε δασικό δρόμο εχοντας ωραία σημεία θεάσης προς τις διάφορες πλαγιές της περιοχής εκείνης που είναι όλες καταπράσινες. Στον δρόμο μας προς την σπηλιά Μπατάκα, θα συναντήσουμε μέρος του ρέματος Γκούρας. Το σημείο αυτό είναι πανέμορφο και γεμάτο πράσινο (πλατάνια και άλλα υδρόφιλα φυτά) και αξίζει ενα διάλειμμα για φωτογραφίες. Το ρέμα Γκούρας έχει νερό όλο το έτος, και είναι το ίδιο το νερό που θα δούμε αργότερα κάτω απο το σπήλαιο Πανός. Η σπηλιά Μπατάκα που είναι δίπλα στο σημείο εκείνο του ρέματος, έχει την δική της χάρη αφού ειναι απο μόνη της μια ξεχωριστή πηγή, βγάζοντας νερό απο τα βάθη της γής.

Η επόμενη σύντομη στάση μας θα είναι σε 20 λεπτά σε ενα επίσης όμορφο μέρος. Προχωρώντας απο δασικό δρόμο και αλλάζοντας σε μονοπάτι, ανεβαίνουμε λίγο για να δούμε το σημείο “Καλύβα Καλογέρου”, μια ακόμα όμορφη πηγή με πλατάνια γύρω της η οποία εχει ακόμα ερείπια σημείου αναψυχής. Μια παλιά τραπεζαρία δίπλα στο νερό που τρέχει προς την Γκούρα και κάτω απο τα πλατάνια θα μας δώσει άλλον ένα λόγο να αγαπήσουμε αυτό το βουνό.

Συνεχίζοντας, αρχίζουμε και κατεβαίνουμε σε δασικό δρόμο και πιάνουμε ενα φαραγγάκι που έχει μικρή επισκεψιμότητα το οποίο όμως είναι πολύ όμορφο. Το ρέμα Μποντιά σχηματίζει αυτό το φαραγγάκι που κατεβάζει το νερό του προς το ρέμα Γκούρας, κοντά στο σπήλαιο Πανός. Το φαράγγι είναι μικρό αλλα αρκετά μεγάλο για να μειώσει το φώς σε εμάς που θα περπατάμε στην κοίτη του, μέσα σε ενα μείγμα πλατανιών και έλατου. Σύντομα βγαίνουμε απο αυτό και παίρνουμε τον δρόμο προς το σπήλαιο Πανός.

Η κατάβαση προς το σπήλαιο είναι κατι το οποίο καποιος μπορεί να βρεί λίγο δύσκολο. Λαξευμένα σκαλιά στον βράχο, με την βοήθεια συρματόσχοινου ειναι η εικόνα της απότομης και μικρής αυτής κατάβασης. Σε αυτό το σημείο θα ασφαλίσουμε τα άτομα με επιπλέον σχοινί και ζώνη αναρρίχησης ετσι ωστε να αποκλείσουμε την πιθανότητα πτώσης. Το μόνο που χρειάζεται λοιπόν απο εσένα είναι τόλμη!

Για το σπήλαιο τα πολλά λόγια είναι περιττά και δύσκολο να το περιγράψουν σε κάποιον χωρίς να το έχει ζήσει ο ίδιος. Η τοποθεσία του είναι ενα φυσικό κόσμημα αφού ακριβώς έξω απο το σπήλαιο βρίσκεται ενα φανταστικό μπαλκόνι που βλέπει κάτω προς το ποτάμι της Γκούρας. Γύρω απο το σπήλαιο επικρατεί το πράσινο σε αρμονία με τα πολλά βράχια του σημείου. Καθώς μπαίνει κάποιος στο σπήλαιο, το φώς φθίνει απότομα και μετα απο λίγα μέτρα χρειάζεται φακός για την εξερεύνησή του. Ο κυρίως θάλαμος του σπηλαίου εχει ενα ανηφορικό τμήμα που θέλει προσοχή αφού στο σπήλαιο υπάρχει μεγάλη υγρασία. Η είσοδος σε αυτό τον λατρευτικό χώρο όπου ήταν επισκέψιμος για χιλιάδες χρόνια απο τους προγόνους μας είναι συγκινητική.

Μετά το σπήλαιο θα συνεχίσουμε προς την κορυφή Άρμα στα 884. Για αυτό θα κατεβούμε στο ποτάμι της Γκούρας όπου είναι ενα ακόμα φανταστικό σημείο και θα είμαστε στο ποτάμι, γύρω μας τεράστια βράχια και με πολύ πράσινο. Ανεβαίνουμε στην απέναντι πλαγιά του σπηλαίου μεσα απο μια αρκετά κλειστή και πανέμορφη χαράδρα. Η χαράδρα είναι και αυτή απότομη, όμως διαθέτει βοηθητικά στηρίγματα για να κρατιόμαστε.

Μετά απο μια καλή ανάβαση προσεγγίζουμε την κορυφή του Άρματος της Πάρνηθας. Απο εκεί έχουμε ωραία θέα προς τις Νότιες καμπύλες του βουνού, και λίγο απο την ίδια την Χασιά. Το τελευταίο κομμάτι εως το σημείο συνάντησης ειναι κατηφορικό και μας φτάνει στο σημείο απο το οποίο ξεκινήσαμε.

Μετά το τέλος της διαδρομής μας όποιος θέλει μπορεί να καθίσει στις ταβέρνες της Φυλής για φαγητό.